Piyasalar, her ayın ilk haftasında ABD’den açıklanacak olan tarımdışı istihdam, İşsizlik ve Ortalama Saatlik Kazançlar verilerine odaklanmaktadır. Açıklanan bu verilerin sonuçları piyasalarda ciddi fiyat hareketlerine neden olabildiğinden ötürü dikkatle takip edilmektedir.
TARIM DIŞI İSTİHDAM
Tarım endüstrisi haricinde son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişiklikleri belirler. Bu sayının içine devlet memurları, evlerde çalışanlar, kar amacı gütmeyen işletmeler ve tarım işçileri dahil edilmez. Yukarı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde pozitif bir etkiye sahip olacağı gibi aşağı yönde bir eğilim ülkenin para biriminde negatif bir etkiye neden olacaktır.
Nedir bu veriyi bu kadar önemli yapan?
Yaşanan finansal krizlerden sonra, Amerika Merkez Bankası (FED)’in aldığı parasal genişleme önlemleri çerçevesinde, FED için en önemli ve iyileştirmek istediği oranlardan bir tanesi de istihdam rakamlarıydı. Durum böyle olunca gerçekleştirilen politikaların, yapılan çalışmaların sonuçlarını reel olarak en iyi şekilde yansıtan veri olması, tarım dışı istihdam verisini bu derecede önemli bir hale getirdi.
Kafalardaki soru işaretlerini biraz daha gidermek adına Cuma günü açıklanacak olan tarım dışı istihdam verisini farklı senaryolarda inceleyerek piyasalara olası etkilerini masaya yatıralım.
Senaryo 1: Beklentinin Üzerinde Açıklanan Tarım Dışı İstihdam Verisi
Beklentilerin üzerinde açıklanan istihdam verisi, ekonomideki gidişatın iyiye doğru gittiğini gösterir. Yani uygulanan politikaların beklenenden daha iyi etki gösterdiği yorumu yapılabilir. Bu da doların değerlenmesi anlamına gelir. Gelişmekte olan ülkelerde (Türkiye) doların değer kazanması ise, ülke parasının değer kaybetmesi anlamına geleceğinden, değerlenen dolarla birlikte özellikle borsalarda aşağı yönlü fiyatlama görülebilme olasılığını yükseltir.
Beklentilerin altında açıklanan istihdam verisi, ekonomideki gidişatın kötüye doğru sürüklendiğini gösterir. Bu sebeple doların diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesi olasılığı yükselir. Türkiye gibi cari açığı yüksek olan ülkeler için en iyi senaryo budur. Çünkü piyasada dolar fazla ve maliyeti düşük olacak, ülke para birimi değerlenecek ve paranın maliyeti düşeceğinden gelişmekte olan ülkelerin piyasalarında dolaşmaya devam edecektir. Özellikle borsalarda yukarı yönlü fiyatlamaların görüleceğini de senaryodur.
Senaryo 2: Beklentinin Gerçekleştiği Tarım Dışı İstihdam Verisi
Beklentiler ile aynı yönde açıklanan veri, piyasalarda yapılan politikaların ulaşılmak istenen ile aynı olduğunu gösterir. Hedefin tutması iyi haber olarak algılanabilir. Gelişmekte olan ülkelerde dolaşan sıcak paranın maliyeti artacağından ülkeler üzerinde negatif etkileri gözlemlenebilir.
Özetlemek gerekirse, Cuma günü açıklanacak olan veride 205bin kişilik bir artış bekleniyor. Doğal olarak bu seviyenin üzerinde gelen bir artış yeniden Nisan ayında faiz artırımı gelir mi tartışmalarını da şiddetlendirecektir. Türkiye yönünden ise Amerika ekonomisinde yolunda giden her türlü veri piyasalar üzerinde satış baskısı getirecektir. Bunun en önemli sebebi dolara ihtiyacı olan bir ülke; değerlenen yabancı parayla borcunu ödemesi gerektiğinden ve ithal ettiği malların maliyeti artacağından daha fazla TL ödemek zorunda kalacaktır.
Enis Öztürk
Finansal Analist
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder